Tóm tắt giúp bạn dễ tìm hiểu về bệnh tiểu đường

Đái tháo đường hay tiểu đường là một bệnh mãn tính gây ra lượng đường trong máu (đường trong máu) cao. Vậy bệnh tiểu đường là gì?

Để hiểu rõ hơn bệnh tiểu đường là gì, triệu chứng bệnh tiểu đường ra sao? Cách biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả hãy cùng Dược Phẩm OTC tham khảo bài viết tổng hợp bệnh tiểu đường sau đây.

Tìm hiểu chung

Biết bệnh tiểu đường là gì?

Đái tháo đường (hay tiểu đường) là thuật ngữ chỉ một nhóm bệnh ảnh hưởng đến cách cơ thể sử dụng đường (glucose) trong máu.

Glucose rất quan trọng đối với sức khỏe vì đây là nguồn năng lượng quan trọng và được sử dụng cho hoạt động của các tế bào trong cơ thể đặc biệt là các tế bào não.

Có nhiều nguyên nhân gây bệnh, tùy thuộc vào loại bệnh tiểu đường cụ thể. Tuy nhiên với bất cứ loại bệnh tiểu đường nào thì căn bệnh này đều có thể dẫn đến lượng đường trong máu cao, điều này có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.

loại bệnh tiểu đường

Hiện nay, các loại tiểu đường phổ biến nhất là tiểu đường tuýp 1, tuýp 2 và tiểu đường thai kỳ.

Bệnh tiểu đường loại 1

Bệnh tiểu đường loại 1, được cho là xảy ra do phản ứng tự miễn dịch khiến cơ thể bạn ngừng sản xuất insulin. Những người mắc bệnh này sẽ phải dùng insulin nhân tạo mỗi ngày trong suốt quãng đời còn lại.

Bệnh tiểu đường loại 2

Bệnh tiểu đường loại 2 gây ảnh hưởng đến cách cơ thể sử dụng insulin vào quá trình biến đổi chất. Không giống như bệnh tiểu đường loại 1, các tế bào ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 kháng insulin, nghĩa là chúng không phản ứng với insulin hiệu quả như trước đây, mặc dù cơ thể vẫn sản xuất insulin.

Tiểu đường thai kỳ

Bệnh tiểu đường thai kỳ xảy ra ở phụ nữ mang thai ở 3 tháng giữ và 3 tháng cuối của thai kỳ. Đây là lúc cơ thể người mẹ trở nên ít nhạy cảm hơn với insulin. Tuy nhiên, không phải tất cả phụ nữ mang thai đều mắc bệnh tiểu đường và bệnh có thể biến mất hoàn toàn sau khi sinh con.

Các dạng bệnh ít phổ biến hơn bao gồm bệnh tiểu đường đơn gen, bệnh tiểu đường liên quan đến xơ nang, bệnh tiểu đường do thuốc, viêm tụy, khối u tuyến tụy, phẫu thuật tuyến tụy và những bệnh khác.

Tiền tiểu đường

Lượng đường trong máu bình thường nằm trong khoảng 70-99mg/dL. Những người mắc bệnh tiểu đường có thể có lượng đường trong máu trên 125mg/dL. Nếu lượng đường trong máu của bạn nằm trong khoảng 100-125 mg/dL, bác sĩ có thể chẩn đoán bạn bị tiền tiểu đường.

Tình trạng này có thể dễ dàng phát triển thành bệnh tiểu đường loại 2, ngay cả khi người bệnh không có triệu chứng đáng chú ý. Ngoài ra, các yếu tố làm tăng nguy cơ tiền tiểu đường và tiểu đường tuýp 2 là tương tự nhau và bao gồm:

• thừa cân
• Có tiền sử người trong gia đình mắc bệnh tiểu đường loại 2
• mức cholesterol HDL thấp
• tăng huyết áp
• bị tiểu đường thai kỳ hoặc sinh con nhẹ cân (em bé nặng hơn 4 kg)
• buồng trứng đa nang
• trên 45 tuổi
• ít vận động
• hút thuốc

Nếu bạn bị tiền tiểu đường trước đó thì bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thay đổi lối sống và chế độ ăn uống luyện tập để ngăn ngừa bệnh phát triển thành bệnh tiểu đường loại 2. Nếu bạn có chỉ số đường huyết thấp sau 3 tháng tích cực thay đổi lối sống. Nếu đường huyết của bạn không trở lại bình thường, bạn có thể cần dùng thuốc.

Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết

Các dấu hiệu của bệnh tiểu đường là gì?

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh tiểu đường thay đổi từ người này sang người khác. Tuy nhiên, hầu hết người bệnh đều có một số triệu chứng chung như:

• thường cảm thấy đói và khát
• giảm cân
• đi tiểu thường xuyên
• tầm nhìn mờ
• thanh
• loét không lành

Dấu hiệu bệnh tiểu đường loại 1

Các dấu hiệu của bệnh tiểu đường loại 1 có thể bao gồm:

• đói cùng cực
• thường xuyên khát nước
• giảm cân ngoài ý muốn
• đi tiểu thường xuyên
• mắt mờ
• mệt mỏi
• Rối loạn cũng có thể gây ra sự thay đổi tâm trạng.

Triệu chứng bệnh tiểu đường loại 2

Các triệu chứng phổ biến của bệnh tiểu đường loại 2 bao gồm:

• thường cảm thấy đói và khát
• đi tiểu thường xuyên
• giảm cân
• mắt mờ
• mệt mỏi
• vết loét chậm lành

Bệnh cũng có thể gây nhiễm trùng, do nồng độ glucose cao làm cho cơ thể kém đề kháng (ví dụ như bệnh lao, nhiễm trùng đường tiết niệu, v.v.). Tuy nhiên, điều đáng sợ nhất là bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể diễn biến âm thầm, không có triệu chứng gì đặc biệt trong thời gian dài và chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe tổng quát của người bệnh. Đái tháo đường thường gặp hoặc đồng thời xảy ra

Biểu hiện của bệnh tiểu đường thai kỳ

Hầu hết phụ nữ khi mang thai và bị mắc bệnh tiểu đường thai kỳ không có bất kỳ triệu chứng nào. Các bác sĩ thường phát hiện tình trạng này ở phụ nữ mang thai khi kiểm tra lượng đường trong máu định kỳ hoặc xét nghiệm dung nạp glucose đường uống. Những xét nghiệm này thường được thực hiện giữa tuần 24 và 28 của thai kỳ.

Trong một số ít trường hợp, phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ cũng cảm thấy khát nước hoặc đi tiểu nhiều hơn.

Nguyên nhân

Nguyên nhân của bệnh tiểu đường là gì?

Insulin là một loại nội tiết tố (hormone) do tuyến tụy tiết ra có tác dụng hạ đường huyết bằng cách “mở cửa” để các phân tử glucose đi vào tế bào để lấy năng lượng. Ở bệnh nhân, quá trình này bị cản trở bởi nhiều vấn đề khác nhau.

Nguyên nhân của bệnh tiểu đường loại 1

Ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 1, hệ thống miễn dịch của bệnh nhân tấn công các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy, dẫn đến lượng hormone trong cơ thể thấp. Quá ít insulin có thể khiến glucose ở lại trong máu thay vì đi vào tế bào, dẫn đến chỉ số đường huyết cao.

Hiện tại, nguyên nhân chính xác của bệnh tiểu đường loại 1 vẫn chưa được biết. Tuy nhiên, một số giả thuyết cho rằng các yếu tố di truyền và môi trường có thể góp phần gây ra tình trạng này.

Nguyên nhân của bệnh tiểu đường loại 2

Ở giai đoạn tiền tiểu đường và tiểu đường tuýp 2, các tế bào của cơ thể trở nên đề kháng với tác dụng của insulin và tuyến tụy không sản xuất đủ insulin để chống lại sự đề kháng này. Thay vì di chuyển đến các tế bào, glucose sẽ tích tụ trong máu, khiến lượng đường trong máu tăng lên.

Giống như bệnh tiểu đường loại 1, các chuyên gia vẫn chưa chắc chắn nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường loại 2. Tuy nhiên, một số yếu tố đã được chứng minh là có liên quan đến vấn đề này, bao gồm:

• di truyền
• yếu tố môi trường
• thừa cân
• trên 45 tuổi
• ít vận động
• Từng bị tiểu đường thai kỳ hoặc được chẩn đoán tiền tiểu đường
• Huyết áp cao, lượng cholesterol cao hoặc có hàm lượng chất béo trung tính cao

Nguyên nhân của bệnh tiểu đường thai kỳ

Khi mang thai, nhau thai tiết ra hormone để duy trì thai kỳ. Những hormone này làm cho các tế bào trong cơ thể kháng insulin.

Thông thường, tuyến tụy sản xuất đủ insulin để vượt qua sự đề kháng do mang thai này. Tuy nhiên, đôi khi tụy vẫn không bù đắp được. Khi điều này xảy ra, lượng glucose đến các tế bào giảm và lượng đường trong máu tăng lên, dẫn đến bệnh tiểu đường thai kỳ.

Nguy cơ gặp tiểu đường khi mang thai của bạn tăng lên nếu bạn:

• Bị thừa cân và béo phì
• Mang thai khi trên 25 tuổi
• Từng bị tiểu đường thai kỳ trong lần mang thai trước hoặc sinh con nặng hơn 4kg
• Có tiền sử gia đình có người đã mắc bệnh tiểu đường loại 2
• Mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

Triệu chứng

Bệnh tiểu đường có gây nguy hiểm đến tính mạng không?

Lượng đường trong máu cao có thể làm hỏng các cơ quan của cơ thể. Đường huyết càng cao và diễn biến bệnh càng lâu thì nguy cơ biến chứng càng cao.

Các biến chứng cụ thể của bệnh có thể nhận biết bao gồm:

• Bệnh lý về tim mạch hay nhồi máu cơ tim và đột quỵ
• Tổn thương các hệ thần kinh (bệnh thần kinh ngoại vi)
• Bệnh thận
• Tổn thương mắt
• Chấn thương ở chân, chẳng hạn như nhiễm trùng và loét chân không lành dễ bị cắt cụt
• Tình trạng da bị khô và dễ nhiễm bệnh chẳng hạn như nhiễm trùng do vi khuẩn và nấm
• trầm cảm

Hầu hết phụ nữ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ đều sinh con khỏe mạnh. Tuy nhiên, mẹ bầu vẫn cần hiểu rõ những biến chứng của bệnh để phòng tránh những rủi ro khó lường cho bản thân và thai nhi.

Các biến chứng mà bệnh tiểu đường thai kỳ có thể gây ra ở trẻ sơ sinh bao gồm:

• Sinh thường khó do phát triển quá mức (thai nhi lớn) và tăng nguy cơ sinh mổ
• Lượng đường trong máu thấp (hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh)
• Có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 khi trưởng thành không?
• Gây tử vong

Các biến chứng của mẹ cũng có thể xảy ra, bao gồm:

• Dễ mắc lại bệnh tiểu đường thai kỳ trong các lần mang thai tiếp theo
• Tiền sản giật

Điều trị

“Bệnh tiểu đường có chữa được không” chắc hẳn là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm. Trên thực tế, không có cách điều trị và chữa trị căn bệnh này hoàn toàn. Điều trị chỉ có thể giúp bạn sống một cuộc sống bình thường bằng cách giúp kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

Tùy thuộc vào loại bệnh tiểu đường mà bạn mắc phải, bác sĩ có thể kê toa thuốc kiểm soát lượng đường trong máu, insulin hoặc thuốc uống trị đái tháo đường.

Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh và tập thể dục thường xuyên cũng có thể giúp kiểm soát bệnh hiệu quả.

Một số biện pháp khắc phục tại nhà để quản lý và điều trị bệnh tiểu đường là gì?

• chế độ ăn uống lành mạnh:Bạn cần tập trung vào chế độ ăn nhiều trái cây, rau, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt. Ngoài ra, hãy cắt giảm chất béo bão hòa, carbohydrate tinh chế và đồ ngọt.
• các hoạt động thể chất:Tập thể dục có thể giúp các tế bào giảm đề kháng insulin, làm giảm lượng đường trong máu, cho phép glucose đi vào tế bào dễ dàng hơn.

Phương pháp điều trị bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2 là gì?

Giải pháp nào cho bệnh tiểu đường tuýp 1?

Insulin nhân tạo, phương pháp điều trị chính cho bệnh tiểu đường loại 1, thay thế các hormone mà cơ thể không sản xuất được.

Xét về thời gian tác dụng, bốn loại insulin được sử dụng phổ biến nhất là:

• Insulin tác dụng nhanh bắt đầu hoạt động trong vòng 15 phút và kéo dài trong 3 đến 4 giờ.
• Insulin tác dụng ngắn bắt đầu hoạt động trong vòng 30 phút và kéo dài từ 6 đến 8 giờ.
• Insulin tác dụng trung bình bắt đầu hoạt động trong vòng 1-2 giờ và kéo dài trong 12 đến 18 giờ.
• Insulin tác dụng kéo dài bắt đầu có tác dụng trong vòng vài giờ sau khi tiêm và kéo dài trong 24 giờ hoặc hơn.

Bạn có biết cách điều trị bệnh tiểu đường loại 2?

Chế độ ăn kiêng và tập thể dục có thể giúp một số người kiểm soát bệnh tiểu đường loại 2. Nếu thay đổi lối sống tích cực không đủ để giảm lượng đường trong máu, bạn sẽ cần dùng thuốc.

Một số loại thuốc trị tiểu đường không chứa insulin có thể giúp giảm lượng đường trong máu, chẳng hạn như:

• Thuốc ức chế alpha-glucosidase
• biguanua
• DPP 4. Chất ức chế
• GLP-1 .chất chủ vận thụ thể
• Thuốc Glinides
• SGLT2.Chất ức chế
• Sulfonylurea
• Thiazolidinediones

Phương pháp điều trị bệnh tiểu đường thai kỳ là gì?

Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ cần theo dõi lượng đường trong máu nhiều lần trong ngày. Nếu lượng đường trong máu của bạn cao, việc thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục theo chỉ dẫn của bác sĩ có thể giúp giảm lượng đường trong máu của bạn.

Ngăn ngừa

Các cách để ngăn ngừa bệnh tiểu đường là gì?

Bệnh tiểu đường loại 1 đang là bệnh không thể ngăn ngừa hoàn toàn được. Tuy nhiên, áp dụng lối sống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và giúp điều trị tiền tiểu đường, tiểu đường loại 2 và tiểu đường thai kỳ:

• Ăn đồ ăn tốt cho sức khoẻ. Chọn thực phẩm ít chất béo, calo và nhiều chất xơ. Ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.
• tập thể dục nhiều hơn.
• Giảm cân nếu thừa cân.

Tuy nhiên mẹ bầu đừng cố gắng giảm cân khi đang mang thai. Thay vào đó hãy thảo luận với bác sĩ chuyên môn về việc bạn tăng bao nhiêu cân trong thai kỳ là tốt cho sức khỏe của cả mẹ và bé.