Kiến Thức Tổng Quan Bệnh Sỏi Thận

Bệnh sỏi thận được hiểu như là sự hình thành của sỏi trên đường tiết liệu. Đây là hiện tượng bị lắng cặn muối và khoáng chất bên trong thận.

Theo nhiều tài liệu thống kê, Việt Nam là một nước nằm trong “vùng sỏi châu Á” với tỷ lệ mắc sỏi tiết niệu nói chung lên đến 2 – 12% dân số. Trong đó sỏi thận chiếm đến 40% các loại sỏi.

Đây thực sự là con số đáng báo động ở nước ta. Để có một cái nhìn tổng quát và cách điều trị căn bệnh này. Mời bạn đọc tìm hiểu rõ hơn qua nội dung bài viết dưới đây

1. Sỏi thận hình thành như thế nào?

Hầu hết các loại sỏi thận đều không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Tuy nhiên, bằng cách kết hợp những phần tử nhỏ bé lại với nhau.

Theo thời gian, sỏi thận sẽ lớn dần lên và gây ra triệu chứng đau, điển hình là các cơn đau quặn thận dữ đội. Có năm loại thành phần hóa học chính cấu thành sỏi thận là canxi oxalate, canxi photphat, struvite, axit uric và cysteine. Trong đó, các sỏi thận có thành phần hóa học là canxi oxalate là phổ biến nhất.

Sự hình thành sỏi thận dựa trên nồng độ cao các tinh thể. Ví dụ như tinh thể canxi oxalate được lọc qua thận rồi vào nước tiểu. Tại đây, chúng nhanh chóng gắn kết lại với nhau và hình thành tinh thể. Có hai loại tinh thể cơ bản:

• Loại đồng nhất là loại tinh thể bao gồm các phân tử bao quanh một nhân cùng cấu trúc.
• Loại không đồng nhất là loại tinh thể bao gồm các phân tử bao quanh một nhân với cấu trúc khác

Sỏi thận được hình thành khi lượng nước tiểu quá ít hay nồng độ các chất khoáng kể trên trong nước tiểu tăng cao, lắng đọng lại ở thận, lâu ngày kết lại tạo thành sỏi.

Những tinh thể này được tạo ra thông qua quá trình lọc máu tại các ống thận hình thành nước tiểu. Chúng thường lắng đọng tại nhú thận. Vì đây là nơi các tinh thể sẽ trải qua giai đoạn gắn kết với nhau.

Theo thời gian, tinh thể sẽ càng ngày càng lớn dần, tạo thành viên sỏi và được giữ lại thận cũng như tiếp tục phát triển

2. Nguyên nhân gây bệnh sỏi thận

Như chúng ta đã biết, thận là cơ quan giữ cân bằng nước cho cơ thể.  Đồng thời loại bỏ và đào thải các chất độc hại cho cơ thể qua đường nước tiểu.

Khi thận bị ảnh hưởng, thay vì thải các chất độc hòa tan và nước tiểu ra ngoài  thì các chất này lại để lắng đọng lại. Sau đó, tạo thành các viên sỏi trong thận.

Sỏi thận hình thành, di chuyển đến bất kỳ vị trí nào trên đường đi của nước tiểu. Có thể kể đến các nguyên nhân sỏi thận như sau:

• Uống nước không đủ dẫn đến tình trạng nước tiểu bị cô đặc, nồng độ các tinh thể bão hòa trong nước tiểu.
• Dị dạng bẩm sinh hoặc do nước tiểu không thể thoát ra bị tích trữ lại lâu dần tạo thành sỏi.
• Bệnh nhân bị phì đại tiền liệt tuyến, u xơ, túi thừa trong bàng quang làm cho nước tiểu bị đọng lại ở khe kẽ.
• Nằm một chỗ một thời gian dài.
• Nhiễm trùng vùng sinh dục tái đi tái lại.
• Chế độ ăn uống chưa khoa học, sử dụng nhiều oxalate, canxi,..

3. Bệnh sỏi thận có triệu chứng gì?

Để mình có bị sỏi thận hay không, bạn hãy để ý những triệu chứng của bệnh sau:

• Đau lưng, đau vùng mạn sườn dưới do sự cọ xát hoặc tắc ứ nước tiểu, đau có thể lan ra phía bụng dưới, mạn sườn và bắp đùi.
• Đau khi đi tiểu do sỏi thận di chuyển từ niệu quản tới bàng quang.  Hoặc từ bàng quang tới niệu đạo sẽ gây đau thậm chí đau buốt khi đi tiểu.
• Tiểu ra máu do sự cọ xát của sỏi khi di chuyển tới những tổn thương. Tuy nhiên, tùy vào những tổn thương mà biểu hiện tiểu ra máu có thể nhìn thấy được bằng mắt thường hoặc phải quan sát trên kính hiển vi mới thấy được.
• Tiểu dắt, tiểu són. Khi sỏi ở niệu quản hay bàng quang, người bệnh sẽ có cảm giác buồn đi tiểu và rất hay đi tiểu.
• Khi bị sỏi thận gây ra những ảnh hưởng trong đường tiêu hóa dẫn đến cảm giác buồn nôn
• Cảm giác sốt và ớn lạnh do khi bị sỏi thận rất dễ dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu.

Bệnh sỏi thận có rất nhiều các dấu hiệu nhận biết. Khi cảm thấy cơ thể có bất kỳ triệu chứng nào cần kịp thời đến gặp bác sĩ để có phương pháp điều trị kịp thời

4. Đối tượng nguy cơ mắc bệnh sỏi thận

• Khi gia đình có người mang gen này, sẽ có nguy cơ cao bị sỏi thận.
• Những người sống tại khu vực có khí hậu nhiệt đới, không uống đủ nước lại bị ra mồ hôi nhiều dẫn đến thiếu nước.
• Những người ăn quá nhiều protein, muối hoặc đường.
• Những người béo phì có nguy cơ cao mắc bệnh sỏi thận.
• Đã từng trải qua phẫu thuật hoặc sử dụng một số loại thuốc có nguy cơ cao bị sỏi thận.

5. Biện pháp phòng ngừa bệnh sỏi thận

Để phòng ngừa bệnh sỏi thận. Bạn nên có những biện pháp sau:

• Bỏ qua thói quen sinh hoạt xấu để ngừa bệnh với các cách như: giảm lượng natri trong chế độ ăn; hạn chế thịt đỏ, nên bổ sung các loại protein…
• Sử dụng những thực phẩm tốt cho người mắc bệnh thận. Cần hạn chế thực phẩm chứa nhiều canxi và các loại thực phẩm có hàm lượng axit oxalic tương đối cao như táo, tỏi, hành tây, cà phê, ca cao, nước chè, không nên uống rượu, cà phê.
• Cần duy trì chế độ tập luyện thể dục nhẹ nhàng như: đi bộ, đạp xe để có sức khỏe tốt, loại trừ các nguy cơ gây bệnh.

6. Biện pháp chẩn đoán bệnh sỏi thận

Để chẩn đoán bệnh sỏi thận, có nhiều biện pháp khác nhau, tùy thuộc và tình trạng bệnh bác sĩ sẽ yêu cầu sử dụng phương pháp chẩn đoán thích hợp.

• Căn cứ bệnh sử, khám lâm sàng và xét nghiệm nước tiểu để chẩn đoán.
• Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ cần kết quả chụp X-quang, siêu âm bụng để phát hiện ra các loại sỏi.
• Chụp CT đường tiết niệu là một phương pháp để chẩn đoán sỏi thận và tìm kiếm các rối loạn khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự như bệnh sỏi thận.
• Với những trường hợp các phương pháp chẩn đoán trên chưa rõ ràng, bác sĩ sẽ làm thêm một xét nghiệm X-quang đặc biệt (pyelogram tĩnh mạch, hoặc IVP).

7. Các biện pháp điều trị bệnh sỏi thận hiện nay

Để điều trị bệnh sỏi thận, ta cần dựa vào kích thưởng sỏi và mức độ nhiễm trùng của bệnh

• Với những trường hợp sỏi nhỏ với ít triệu chứng thì có thể điều trị bằng thuốc giảm đau hoặc uống nhiều nước để loại thải sỏi ra ngoài.
• Trong trường hợp sỏi có gây đau hoặc tắc/ giảm chức năng thận. Cần phương pháp điều trị tích cực hơn: kỹ thuật không xâm lấn (tán sỏi ngoài cơ thể). Kỹ thuật điều trị ít xâm lấn (nội soi tán sỏi qua da, nội soi tán sỏi thận qua da siêu nhỏ, nội soi niệu quản).

Sỏi thận là một căn bệnh phổ biến. Nếu không được điều trị kịp thời sỏi to ra sẽ gây nguy cơ gây tắc nghẽn, những cơn đau quặn thận kinh hoàng. Mong rằng, qua bài viết bạn đã có những tin cần thiết cũng như biện pháp điều trị bệnh. Chúc bạn nhiều sức khỏe!