Hiểu Đúng Về Bệnh Thiếu Máu Do Thiếu Sắt

Thiếu máu do thiếu sắt là một bệnh lý khá phổ biến tác động đến hàng tỷ người trên thế giới.

Bệnh xảy ra khi tình trạng hồng cầu bị giảm cả về số lượng và chất lượng. Dẫn đến cơ thể cảm thấy vô cùng mệt mỏi và khó thở.

Dưới đây, Duocphamotc sẽ cung cấp thêm những thông tin rõ hơn về căn bệnh này cũng như biện pháp phòng ngừa bệnh.

Nguyên nhân dẫn đến thiếu máu do thiếu sắt

Thiếu máu là tình trạng thiếu tế bào hồng cầu khỏe mạnh hoặc huyết sắc tố.

Thiếu máu thiếu sắt xảy ra khi cơ thể không có đủ chất sắt để sản xuất huyết sắc tố cần thiết.

Bệnh ảnh hưởng đến các chức năng như hệ thống miễn dịch, hệ thống thần kinh.

Làm giảm khả năng miễn dịch, giảm hoạt động thể chất và suy giảm nhận thức.

Thiếu sắt đã góp phần gây ra hơn 20000 ca tử vong mỗi năm ở trẻ em dưới 5 tuổi. Và khoảng một phần năm gánh nặng tử vong của người mẹ.

Thiếu máu thiếu sắt xảy ra do nhiều nguyên nhân.

Không cung cấp đủ nhu cầu về sắt:

Nhu cầu về sắt tăng lên đối với trẻ em tuổi dậy thì, phụ nữ thời kỳ kinh nguyệt, phụ nữ có thai, cho con bú…
Chế độ ăn uống không cân đối, ăn kiêng, người nghiện rượu, người già,…
Sử dụng một số thực phẩm làm giảm hấp thu sắt như tanin, cà phê, nước uống có ga,…
Cơ thể bị giảm hấp thu sắt do mắc một số bệnh lý như Viêm dạ dày, viêm ruột; cắt đoạn dạ dày, ruột,…

Mất máu do thiếu máu mạn

Mất máu trong các trường hợp cơ thể bị loét dạ dày, túi thừa meckel, polyp, u mạch máu, bệnh lý viêm đường ruột,…
Mất máu nhiều qua kinh nguyệt; sau phẫu thuật, sau chấn thương, U xơ tử cung,…

Rối loạn chuyển hóa sắt bẩm sinh

Xảy ra khi cơ thể không tổng hợp được transferrin vận chuyển sắt. Bệnh này rất nguy hiểm, nó dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng cho gan, tim, xương khớp…

Video đề xuất: Những biến chứng thiếu máu do thiếu sắt – VTV24

Bệnh thiếu máu do thiếu sắt có những triệu chứng nào?

Thiếu máu thiếu sắt xảy ra tiềm tàng, bệnh nhân có thể không biết tình trạng này cho đến khi các triệu chứng nghiêm trọng.

Thiếu máu do thiếu sắt không phải là một bệnh lý cấp tính. Tuy nhiên nó ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng sức khỏe và năng suất lao động. Các triệu chứng xảy của bệnh bao gồm:

Mệt mỏi bất thường:

Mệt mỏi được coi là biểu hiện bình thường trong cuộc sống hiện nay.

Khi bị thiếu máu do thiếu sắt cơ thể còn có các dấu hiệu như yếu ớt, mức năng lượng thấp, khó tập trung.

Da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt:

Khi thiếu sắt, cơ thể không thể sản xuất đủ hemoglobin cho các tế bào máu đỏ. Kết quả làm làn da sẽ bị nhợt nhạt hơn.

Đau ngực, khó thở:

Triệu chứng này trở nên nặng hơn khi gắng sức, hoạt động thể lực. Đồng thời, vì hàm lượng hemoglobin trong cơ thể ít hơn bình thường. Làm cho oxy vận chuyển đến các tế bào bị hạn chế.

Chóng mặt, hoa mắt, nhức đầu:

Nó bắt nguồn từ việc oxy lên não không đủ làm các mạch máu sưng lên, gây áp lực dẫn đến đau đầu hoặc đau nửa đầu.

Tim đập nhanh:

Đây cũng là một triệu chứng do thiếu sắt gây ra, nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến suy tim.

Một số triệu chứng khác như: sưng đau lưỡi và miệng; móng tay và chân dễ gãy, da tóc hư tổn

Đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh thiếu máu do thiếu sắt

Thiếu máu thiếu sắt có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào, ở cả nam và nữ, cả già lẫn trẻ.

Phụ nữ tuổi sinh đẻ:

Bệnh thiếu máu thiếu sắt ở bà bầu hay xảy ra do nhu cầu sắt tăng cao nhưng không đáp ứng đủ.

Phụ nữ tuổi sinh đẻ bắt đầu từ khi có kinh nguyệt, nhu cầu sắt trung bình xấp xỉ 1,4 mg/ngày.

Tuy nhiên, lượng sắt này khó có thể đáp ứng đủ nếu chỉ dựa vào khẩu phần ăn.

Phụ nữ có thai:

Khi mang thai, nhu cầu sắt tăng cao để phát triển bào thai, nhau thai và cho người mẹ. Tổng số lượng sắt cần thiết đối với phụ nữ có thai là khoảng 1000mg.

Vì vậy, trong suốt quá trình mang thai nếu không được cung cấp đủ sắt. Tình trạng thiếu máu thiếu sắt rất dễ xảy ra.

Phụ nữ cho con bú: Sắt được tiết theo sữa để nuôi con.

Ngoài ra, trẻ em thường là trẻ em từ 6-24 tháng tuổi. Đặc biệt là trẻ em sinh thiếu tháng, ở lứa tuổi này, nhu cầu sắt rất cao.

Biện pháp phòng thiếu máu do thiếu sắt

Dựa vào nguyên nhân và đối tượng dễ có nguy cơ thiếu sắt, thông thường để phòng ngừa thiếu máu do thiếu sắt ta có những biện pháp sau:

Đa dạng hóa bữa ăn, tăng cường giáo dục

Đa dạng hóa bữa ăn là phương pháp tốt nhất để cải thiện các nguyên tố vi lượng của cơ thể trong đó có sắt.

Để đa dạng hóa bữa ăn cần phải kết hợp các loại thực phẩm khác nhau làm cho bữa ăn cân đối hơn về giá trị và vi chất dinh dưỡng..

Đa dạng hóa bữa ăn là lựa chọn tối ưu nhưng lại mất nhiều thời gian thực hiện nhất.

Chính vì thế công tác giáo dục truyền thông đóng vai trò cực kỳ quan trọng.

Tăng cường sắt vào thực phẩm:

Hiện nay, sắt được tăng cường vào nước mắm, bánh bích quy, bánh dinh dưỡng Mumsure cho phụ nữ trước khi có thai, phụ nữ có thai và cho con bú.

Điều này giúp cải thiện rất lớn tình trạng thiếu máu do thiếu sắt ở phụ nữ có thai và cho con bú.

Phòng chống nhiễm khuẩn:

Các bệnh nhiễm ký sinh trùng, sốt rét, nhiễm trùng cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh lý thiếu máu do thiếu sắt. Do đó việc phòng các bệnh trên là rất cần thiết.

Tẩy giun định kỳ hàng năm bằng Mebendazol và Albendazol, đặc biệt cho phụ nữ và trẻ em trên 2 tuổi.

Thường xuyên vệ sinh môi trường, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh,…

Bổ sung viên sắt cho các đối tượng nguy cơ thiếu máu

Đây là biện pháp giúp cải thiện nhanh tình trạng thiếu sắt và đặc biệt có giá trị trong những trường hợp tăng nhu cầu trong một giai đoạn ngắn

Đối với phụ nữ có thai, liều bổ sung là 60mg sắt/ngày và 400 µg folic acid trong suốt thời gian có thai.

Sau khi sinh bổ sung tiếp 3 tháng với liều tương tự như khi có thai đối với phụ nữ cho con bú, ở khu vực thiếu máu nặng >40%.

Đối với phụ nữ có thai thiếu máu: bổ sung sắt/acid folic mỗi ngày một viên trong suốt thời gian mang thai.

Biện pháp điều trị thiếu máu do thiếu sắt

Thiếu máu thiếu sắt thường được điều trị theo hai cách, bao gồm tăng lượng sắt và điều trị tình trạng nguyên nhân gây ra thiếu sắt.

Điều trị nguyên nhân và bổ sung sắt:

Bù sắt bằng đường uống: sắt nguyên tố 4-6 mg/kg/ngày, chia 3 lần, cách xa bữa ăn.

Đường tiêm: trẻ không uống được hoặc gia đình không quan tâm chăm sóc, không đáp ứng điều trị sắt uống.

Truyền hồng cầu lắng: chỉ định khi hb < 4g/dl hay khi trẻ thiếu máu nặng kèm theo rối loạn tri giác, mạch nhẹ, suy tim. Hồng cầu lắng 2-3ml/kg có thể kèm theo Furosemid.